22/6/57

ၶူဝ်လဵၵ်းမႂ်ႇ ၼိူဝ်ၼမ်ႉတၢမ်ၽၢၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၸၢင်ႉ ထုင်ႉပူင်း ပိုတ်ႇၸႂ်ႉၵၢၼ်

ဢိင်ၼိူဝ် ၵၢၼ်သၢင်ႈၶူဝ်လဵၵ်းမႂ်ႇ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတၢမ်ၽၢၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၸၢင်ႉ ဢိူင်ႇထုင်ႉပူင်းယဝ်ႉတူဝ်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈပိုတ်ႇၶူဝ်မႂ်ႇ၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပဢူဝ်း မႃးပိုတ်ႇပၢင်ၵႅဝ်ႈၵႅတ်းမႆလၢႆႈ။


ပၢင်ၵႅဝ်ႈ ပိုတ်ႇၶူဝ်မႂ်ႇ ဢၼ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉတၢမ်ၽၢၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၸၢင်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း
ဝၼ်းတီႈ 19/06/2014 မီးၵၢၼ်ၸတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ ပိုတ်ႇၶူဝ်မႂ်ႇ ဢၼ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉတၢမ်ၽၢၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၸၢင်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၸၢင်ႉၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းပဢူဝ်းသေ မီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸုမ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း (PNO) မႃးပိုတ်ႇၶူဝ်၊ ၵႅတ်းမႆႈလၢႆႈပၼ်- ၼႆယဝ်ႉ။

ဝၢၼ်ႈၼွင်ၸၢင်ႉၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်မီးမႄႈၼမ်ႉတၢမ်ၽၢၵ်ႇၶႅၼ်ႈဝႆႉသေ ၸႅၵ်ႇဝႆႉပဵၼ် 3 ၾၢႆႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ တူၵ်းၶဝ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉတလူင်း၊ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢၼ် ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးယူႇသဝ်းၼမ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တူၵ်းၵႂႃႇၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်း ပဢူဝ်း။

ၶူဝ်ဢၼ်ပိုတ်ႇမႂ်ႇလင်ၼႆႉ ဢမ်ႇပႃးငိုၼ်းၵမ်ႉထႅမ် တၢင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ ၵႃႈပူၼ်ႉမႃး ပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈၶူဝ် တီႈဝၢၼ်ႈ ၼွင်ၸၢင်ႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇမႃး လူတ်ႉၵႃးပေႃးၵႂႃႇလႆႈၼၼ်ႉ တၢင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတူၵ်းမႃးယဝ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢိင်ၼိူဝ် ငဝ်းလၢႆးသေ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽူႈမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇ) ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇသမ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းပၼ်ၶူဝ်တၢင်ႇတီႈ တၢင်ႇဝၢၼ်ႈ။ ဢိင်ၼိူဝ်ပႆႇမီးၶူဝ်ႄလႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸင်ႇလႆႈ ယွၼ်းတီႈၸဝ်ႈတႃႇၼလူင် ဢၼ်တေတၢၼ်းၶူင်းလဵၵ်း ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းၶူဝ်ၼႆႉသေ လႆႈပဵၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမႃး။

ၶူဝ်လဵၵ်းလင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း သဝိတ်ႉသိူဝ်ႇလႅၼ်ႇ ဢႃႇယုမွၵ်ႈ 47-48 ၊ ၸိုဝ်ႈဝႃႈထူဝ်ႇၼီႇ ရူႇထီႇမႅၼ်ႇ (Toni Ruttimann) ၶတ်းၸႂ်ၶိုင်ပွင်ပၼ်။ တူဝ်မၼ်းၼႆႉ ဢႅဝ်ႇႁႃႁပ်ႉငိုၼ်းၵမ်ႉၸႆွႈ (လူႇၶၢမ်ႇ) မိူင်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ မိူင်းၼိုင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်းဢီႇတလီႇ၊ ဢႃႇၵျိၼ်ႇတီႇၼႃး၊ မႅၵ်ႉသီႇၵူဝ်ႇ၊ သဝိတ်ႉသိူဝ်ႇလႅၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးလႆႈမႃးၵေႃႈ ဢဝ်တေႃႉတၢင်ႇမႃးတၢင်းႁိူဝ်းသေ ဢႅဝ်ႇႁႃႁဵတ်းၶူဝ်ပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ တီႈၼိုင်ႈ- ၼႆယဝ်ႉ။

ၶူဝ်လဵၵ်းမႂ်ႇ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတၢမ်ၽၢၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၸၢင်ႉ ဢိူင်ႇထုင်ႉပူင်း
ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးမၼ်းၸမ်း ႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ၶူဝ်လဵၵ်းတီႈလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈသဵင်မႃးသေပွၵ်ႈ၊ သၢင်ႈမိူဝ်ႈပီလိူၼ် ဝၼ်းလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇတွၵ်ႇလိၵ်ႈလၢႆးမၢႆဝႆႉ။ ဢၼ်မႃးလူင်းႁဵတ်းၶူဝ်လဵၵ်းပၼ် ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉ မီးမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီပၢႆ၊ ၼႂ်း 5 ပီပၢႆၼႆႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈပွတ်းၼႂ်းတိူင်းၼမ်ႉၵဵဝ် ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းယၢင်း၊ တိူင်းမၵူၺ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶူဝ်လင်ဢၼ်ႁဵတ်းမႃး ၵူႈတီႈၸိူဝ်းၼႆႉ တီႈဢေႇသုတ်း တၢင်းယၢဝ်းၶူဝ် ၼိုင်ႈလင် မီး 100 ထတ်း/ပေႇ။

ဢွၼ်ၼႃႈတေၵေႃႇသၢင်ႈၶူဝ်လူင်ၼႆႉ မီးၵၢၼ်ထတ်းတူၺ်း ႁႅင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တင်းငိုၼ်းတွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွၼ်ႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶႂ်ႈလႆႈၶူဝ်သေ ယွၼ်းမႃးၼႆႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမီးၵႃႈႁိုဝ်၊ ငိုၼ်းတွင်း ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵဵပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၸွင်ႇပဵင်းပေႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ပေႃးႁဵတ်းၶူဝ်မႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ တေလႆႈၸွႆႈၵၼ်၊ လႆႈဢွၵ်ႇ ၵႃႈရူတ်ႉၵႃး ပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇတၢင်ႇဢဝ်ၶူင်းလဵၵ်းၶူဝ် တီႈတႃႈႁိူဝ်းသီႇမႃႇလၢႆႇ တီႈတႃႈၵုင်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ၵႃႈတၢင်ႇ ၶူင်းလဵၵ်းမၼ်းၵူၺ်း ၸႂ်ႉငိုၼ်းၼႂ်းၵႄႈ 10-20 သႅၼ်။ မိူဝ်ႈတေႁဵတ်းၶူဝ် တွၵ်ႇလၵ်း ၽႅၼ်ၸိူၵ်ႈလဵၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢွၵ်ႇငိုၼ်းၵႃႈသိုဝ်ႉပုၼ်သိူဝ်ႇမၼ်း- ၼႆယဝ်ႉ။

လုင်းၸၢႆးလႅင်း လႄႈ လုင်းၸၢႆးငူၺ်ႇ ၶွမ်ႇမတီႇၾၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈၶူဝ်
ၶူဝ်လဵၵ်းၼႆႉ တၢင်းၵႂၢင်ႈၼႃႈပွတ်းမီး 5 ထတ်း၊ ၼႃႈယၢဝ်း 6 ထတ်း။ ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းပႆ၊ လူတ်ႉၶိူင်ႈၵေႃႈ ၶီႇၶၢမ်ႈလႆႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈလူတ်ႉၵႃးတႄႉ ဢမ်ႇပၼ်ၶၢမ်ႈ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶူဝ်လၢႆလၢႆတီႈ မိူၼ်ၼင်ဢၶူဝ်လင်ၼႆႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၢၼ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ႁဵတ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇတင်းမူတ်း ဢမ်ႇယွမ်းမွၵ်ႈ 80 လင်၊ ႁဵတ်းပၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူၼ်ၼင်ႇတီႈမိူင်းၵိုင်၊ တူင်ႇလၢဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈလီႈ၊ လၢႆးၶႃႈ၊ မိူင်းပွၼ်၊ မိူင်းယဵၼ်၊ သႅၼ်ဝီ (2 လင်)၊ ပၢင်လူင်၊ သီႇသႅင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉၵေႃႈ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၸၢင်ႉ၊ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်းသိပ်းလင်ပၢႆ။